Η τελευταία φάση της Μελέτης για την δραστηριότητα των νυχτερίδων σε σχέση με τη φωτορύπανση στους οικισμούς της Πρέσπας ολοκληρώθηκε το 2020 με την δεύτερη φθινοπωρινή επίσκεψη του Δρ. Marcel Uhrin, βιολόγου-νυχτεριδολόγου από το Πανεπιστήμιο Pavol Jozef Šafárik στην Košice της Σλοβακίας και της επιστημονικής του ομάδας. Η τελική αναφορά του Δρ. Uhrin με τίτλο «Μελέτη για τη δραστηριότητα των νυχτερίδων και τη φωτορύπανση στη λεκάνη των Πρεσπών» παραδόθηκε στην Εταιρία Προστασίας Πρεσπών στα μέσα Νοεμβρίου 2020. Ο Δρ. Uhrin μελέτησε τη δραστηριότητα των νυχτερίδων στην περιοχή των Πρεσπών με έμφαση στη δραστηριότητά τους μέσα στους οικισμούς, ενώ στην αναφορά που συνέταξε περιλαμβάνονται κατευθυντήριες γραμμές για τα τεχνικά χαρακτηριστικά των υποδομών φωτισμού και των λαμπτήρων με γνώμονα τη μείωση της αρνητικής επίδρασης του τεχνητού φωτισμού στις νυχτερίδες.
Οι νυχτερίδες είναι νυκτόβια ζώα, τα μόνα θηλαστικά με ικανότητα πτήσης και ο ρόλος τους στη λειτουργία των οικοσυστημάτων είναι καθοριστικός (π.χ. στον έλεγχο των πληθυσμών των εντόμων), ενώ αποτελούν δείκτη καλής υγείας ενός οικοσυστήματος. Οι νυχτερίδες έχουν προσαρμοστεί στη ζωή στο σκοτάδι, εν μέρει για να αποφύγουν τη θήρευση κατά τη διάρκεια της ημέρας από αρπακτικά είδη, όπως τα γεράκια. Ως εκ τούτου, ο τεχνητός φωτισμός κοντά στα καταφύγιά τους και στις διαδρομές αναζήτησης τροφής μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα στις νυχτερίδες, μειώνοντας τον χρόνο αναζήτησης τροφής, ειδικά τις ώρες αιχμής της αφθονίας των εντόμων (ακριβώς μετά το σούρουπο) και θα πρέπει να αποφεύγεται ή στην περίπτωση των οικισμών να προσαρμόζεται έτσι ώστε να προκαλεί τη μικρότερη δυνατή όχληση. Για παράδειγμα, οι φωτιστικές εγκαταστάσεις εντός των οικισμών πρέπει να αντικαθίστανται με άλλες που εμποδίζουν τη διάχυση φωτός προς τον ουρανό και κατευθύνουν το φως μόνο προς τα κάτω.
Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών από την ίδρυσή της το 1991 υποστηρίζει και συνεργάζεται με Έλληνες και ξένους ερευνητές – ειδικούς στις νυχτερίδες, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό του καταλόγου των ειδών της Πρέσπας. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 26 είδη νυχτερίδων στη διασυνοριακή Πρέσπα, που είναι η μεγαλύτερη ποικιλία ειδών νυχτερίδων στην Ελλάδα και το 65% του συνόλου των ειδών της Ευρώπης. Τα ευρήματα από αυτές τις έρευνες για τις νυχτερίδες αναδεικνύουν ακόμη περισσότερο τη σημασία της Πρέσπας για την άγρια πανίδα, και βοηθούν στην προστασία και στη λήψη αποτελεσματικών διαχειριστικών πρακτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών ολοκλήρωσε το 2011 το Σχέδιο Δράσης για την προστασία των νυχτερίδων στη διασυνοριακή Πρέσπα, στο οποίο καταγράφεται όλη η διαθέσιμη πληροφορία για τις νυχτερίδες στην περιοχή των Πρεσπών καταλήγοντας σε συγκεκριμένες προτάσεις προστασίας και διατήρησής τους.
Όλγα Αλεξάνδρου, Τομέας Έρευνας και Προστασίας, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
Το έργο NET METERING συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από Εθνικούς Πόρους των συμμετεχουσών χωρών